Badania dotyczące pojawiania się myśli oderwanych od zadania wykonywanego przez podmiot pokazują, że takich myśli jest tym mniej, im większe wymagania stawia ono systemowi poznawczemu, jeśli chodzi o zaangażowanie procesów zarządczych, złożoność, trudność bądź częstość wykonywanych operacji. Jednym z możliwych wyjaśnień tych zależności jest hipoteza biernej regulacji zasobowej: aktywność umysłowa oderwana od zadania rozwija się w takim zakresie, w jakim procesy realizujące zadanie pozostawiają wolne zasoby niezbędne do jej rozwoju. Analizy przedstawione w artykule motywowane są pytaniem o teoretyczną konkretyzację tej (...) idei. Jaka jest natura zasobowych ograniczeń, które mają uniemożliwiać równoczesne rozwijanie się aktywności umysłowej dotyczącej zadania i oderwanej od niego? Na jakim etapie rozwoju aktywności umysłowej prowadzącej do pojawienia się myśli oderwanej od zadania występuje w związku z tymi ograniczeniami zasobowa blokada? Pod tym kątem rozważane są cztery współczesne znaczące ujęcia „roboczej” części umysłu: modele pamięci roboczej Baddeleya i Cowana oraz architektury kognitywne ACT-R i CAPS. Chociaż w tych teoriach są uwzględnione ograniczenia dotyczące przetwarzania lub aktywnego przechowywania, z którymi może wiązać się bierna regulacja zasobowa, to ważne pytania dotyczące mechanizmów takiej regulacji pozostają bez odpowiedzi. Wyjaśnienie odwołujące się do idei biernej regulacji zasobowej stawia przed modelami funkcjonowania umysłu nowe wyzwania. (shrink)

Earlier research by the author brought about findings suggesting that people in a special way process words related to demands of a problem they previously solved, even when they do not consciously notice this relationship. The findings concerned interference in the task in which the words appeared, a shift in affective responses to them that depended on sex of the participants, and impaired memory of the words. The aim of this study was to replicate these effects and to find out (...) whether they are related to working memory span of the participants, taken as a measure of the individual’s ability to control attention. Participants in the experimental group solved a divergent problem, then performed an ostensibly unrelated speeded affective classification task concerning each of a series of nouns, and then performed an unexpected cued recall task for the nouns. Afterwards, a task measuring WM span was administered. In the control group there was no problem-solving phase. Response latencies for words immediately following problem-related words in the classification task were longer in the experimental than in the control group, but there was no relationship between this effect and WM span. Solving the problem, in interaction with sex of the participants and, independently, with their WM span, influenced affective responses to problem-related words. Recall of these words, however, was not impaired in the experimental group. (shrink)