Autor stawia w centrum rozważań koncepcję historii Cieszkowskiego i Hessa. "Prolegomena…" Cieszkowskiego wywarły silne wrażenie na Hessie. Autor "Heiligen Geschichte" przejął koncepcję filozofii czynu Cieszkowskiego, która nie ograniczała się do spekulacji, lecz przenosiła nas do sfery społecznej praktyki.

Throughout 19th and the first half of 20th centuries, Polish thinkers largely supplanted political philosophy with the philosophy of history. Such an approach produced an essential continuum, despite marked differences of concepts in different political and theoretical contexts. This continuity finds a particular expression in two ideas, nascent already in the 15th and 16th century Polish political thought, i.e. the idea of Poland’s Historical Mission , and a notion of a specifically Polish Love of Freedom.The author approaches this phenomenon by (...) way of presenting three sets of concepts: the late-Enlightenment one of S. Staszic, the Romantic attempt of A. Cieszkowski, and M. Zdziechowski’s Neo-Romantic take. (shrink)

W wieku XIX i w I połowie XX filozofowie polscy zamiast filozofią polityczną zajęli się filozofią historii. Tego typu podejście stworzyło istotną kontynuację ideową, pomimo znacznych różnic uwarunkowanych odmiennymi kontekstami polityczno-teoretycznymi. Ta ciągłość wyraża się w dwóch ideach zrodzonych już w XV- i XVI-wiecznej polskiej myśli politycznej, tj. w idei polskiej misji historycznej jako „przedmurza” i w pojęciu specyficznie polskiego umiłowania wolności. Autor artykułu przybliża to zjawisko, prezentując zestaw trzech koncepcji: późnooświeceniową Staszica, romantyczną Cieszkowskiego oraz neoromantyczną Zdziechows- kiego.