The turn of the twenty-first century was a period of intensified research on the description of the world as a complex structure built of dynamical systems occurring at different levels of reality. Such systems can be described as bundles of processes. Therefore, the most empirically adequate ontology turns out to be processualism. In this paper, I describe a contemporary version of processual philosophy, which I refer to as processual emergentism. Within the proposed position, the classical formulations of processualism and emergentism (...) are revisited. Both elements complement each other – emergence describes constant, radical novelty as the basic feature of nature, while processualism employs the category of a process, which replaces the classically understood substance.The approach to emergence developed here is ontological and diachronic. I discuss classic determinants of emergence and propose a discussion on the category of supervenience, which in the light of the adopted assumptions turns out to be insufficient to describe the relationship of the dependence of the emergent on its base. Finally, processualism is reconciled with moderate structuralism and strong emergentism. (shrink)

The present article constitutes an attempt at a review of a few selected questions related to the complexity paradigm and its implications for research on cognition, especially within the so-called ecological approach framework. I propose several theses, among others concerning the two contrary tendencies within the dominant methodology (the propensity to search for simplicity and the growing emphasis on recognizing complexity), as well as the ontological consequences of the phenomenon under discussion (ontological emergence and processual emergentism).

Staram się podjąć z Witkiewiczem „dialog” niepozbawiony elementów krytycznych i odniesień do współczesnego stanu badań. Traktuję więc jego propozycję filozoficzną nie jako obiekt jedynie muzealny, ale żywą myśl, z którą można i należy dziś podjąć dyskusję. Wynika to z przeświadczenia, że myślenie filozoficzne stanowi kontinuum i „rozmowa” z filozofami przeszłości może wnieść sporo do badań prowadzonych obecnie. System stworzony przez Witkiewicza nie był nigdy projektem jednorodnym, jego badania stanowiły raczej splot wątków, trudno jest wskazać jedno, dominujące zagadnienie. Jeśli jednak miałbym (...) wymienić taki leitmotiv jego filozofii, to byłby to problem istnienia ożywionego, upsychicznionego i cielesnego bytu, jakim jesteśmy my sami, a w przekonaniu Witkiewicza również wszystkie inne byty, z których składa się materia (stąd tylko pozornie) nieożywiona. Zawężając zakres tego zagadnienia, dochodzimy do klasycznego problemu psychofizycznego w wersji jednak dość oryginalnej z racji wspominanego odrzucenia materii martwej. O ciągłym zainteresowaniu problemem stosunku ciała do umysłu świadczy tytuł ostatniej większej rozprawy filozoficznej Witkiewicza: Zagadnienie psychofizyczne. Prezentowana praca jest próbą pokazania drogi, którą przebył polski filozof, poszukując odpowiedzi na pytanie o problem psychofizyczny, aż do swoistej wersji cielesno-biologicznego panpsychizmu. (shrink)

The article presents an analysis of S.I. Witkiewicz’s views on science and its relations with philosophy. Science has its beginnig in a common view, Witkiewicz considers its statements as expressible in psychological terms. Witkiewicz combines the interest in natural science with simultaneous criticism of neo-positivism and physicalism. While speaking in favour of the dialogue between philosophy and science, he still underlines the autonomy of philosophy. Key words S.I. WITKIEWICZ, SCIENCE.

Stanislaw Ignacy Witkiewicz is an author of a specific and original metaphysics of embodiment developed in the late 1930s. As a supporter of realism and opponent of any type of idealism, Witkiewicz found a kind of a "guarantee" of realism in the body. He proposed a "revised" version of Leibniz's monadology, where monads are no longer spiritual beings but psycho-bodily ones. A sense of embodiment became the primary sensation grounding the metaphysical realism of the author of Shoemakers. The article presents (...) the main points of Witkacy’s philosophy of the body. The central category of "mineness" is discussed, along with the question of relations between Witkiewicz’s findings and classic phenomenological analyses of embodiment proposed by Husserl and Merleau-Ponty. (shrink)