Religia jest dla człowieka życiowy i życiodajny sprawy, dlatego namysł nad jej powstaniem, funkcji i istoty jest zawsze na czasie, tym bardziej w okresie postmodernistycznego zagubienia. Jeśli religia jest dla człowieka tak ważną sprawą to jego namysł nad nią nie jest niczym innym, jak myśleniem samego siebie. Jest ona bowiem tą rzeczywistością, która trafia w serce człowieka, w nerw jego życia. Religia, tak jak życie człowieka, jest uwarunkowana historycznie, to znaczy: czasowo, lokalnie, kulturowe, ma okresy wzlotów i upadków. Wydaje się, (...) że dla człowieka nowożytnego, a zwłaszcza człowieka ostatnich dwóch wieków, religia straciła na życiowej i życiodajnej wartości, przestała być jego fundamentalną, wewnętrzną postawy wobec Boga, stała się raczej wyrazem jego kulturowo-społecznego, zewnętrznego funkcjonowania. Początki przemiany tej postawy można dzisiaj dokładnie zanalizować, jej konsekwencje dla współczesnego człowieka można opisać. (shrink)

Omawiana książka jest poprawioną wersją rozprawy doktorskiej przedłożonej przez A. Reichold na uniwersytecie w Kaiserslautern w roku 2002 i rozpoczyna się od cytatu z L. Wittgensteina, który w wolnym przekładzie można oddać w sposób następujący: „Najważniejsze aspekty rzeczy są dla nas skryte w ich prostocie i codzienności”. Na genialność i niezwykłość prostoty trzeba zwrócić uwagi, gdyż ona nie rzuca się w oczy. Dostrzeżenie doskonałości prostoty wiąże się z przeżyciem: „aha". Codzienność obcowania z czymś niezwykłym na każdym polu i w każdej (...) dziedzinie zda się czynić wszystko, aby zatrzeć wrażenie niezwykłości przez włączenie do stanu czy wydarzenia oczywistego, zrozumiałego samo przez się. Tak ma się właśnie sprawa z naszym ciałem. Zapominamy o jego istnieniu tak długo, jak długo ono nie daje się nam we znaki. Nagle daje ono nam znać o swoim istnieniu, gdy nie jest do naszej dyspozycji, tak jak było do tej pory. Przeżywając jedność, tożsamość, z ciałem nie zwracaliśmy wcale uwagi na jego istnienie. W przypadku utraty władzy nad nim, przeżywanego zdystansowania względem ciała, stajemy przed faktem naszej cielesności. Naszym udziałem jest związek z czymś, co do nas przynależy, co o nas stanowi, ale czym ostatecznie nie jesteśmy. Nasze istnienie okazuje się istnieniem organicznym: życie człowieka rozwija się w fizyczno-cielesno-psychiczno-duchowej strukturze. Zależnie od przyjętej perspektywy w bycie człowieka można wyróżnić trzy lub cztery rzeczywistości: sferę materii, „podniesioną" przez duszę do ciała sferę psychiki i sferę ducha. (shrink)

Dobrze dobrany tytuł książki spełnia dwa wymagania: zwraca uwagę na jej tematykę i czyni to w taki sposób, że zachęca czytelnika do sięgnięcia po nią. Jakby temu przecząc, Tapken rozpoczyna swoją pracę następująco: „'Der notwendige Andere' - zgadzam się, tytuł jest bardzo ogólny, niezbyt sprecyzowany, a nawet niejasny. O jakim drugim jest w ogóle mowa? W jaki sposób jest drugi konieczny?'. Dla mnie osobiście ten tytuł jest ważny i interesujący. Dlaczego? Wiąże się to bowiem z bogactwem znaczeniowym języka niemieckiego i (...) polskiego. W niemieckim: „Not" - znaczy tyle co: konieczność, potrzeba, ale również: bieda, nędza, kłopot; „Wende" - znaczy zaś: zmiana, zwrot, przełom. Przymiotnik: „notwendig", mówi o konieczności drugiego, o jego potrzebie. Już starożytni wiedzieli, że człowiek potrzebuje drugiego, aby stać się człowiekiem. Być człowiekiem znaczy: być dla drugiego i z drugim. W tym też sensie drugi jest konieczny dla człowieka, ponieważ umożliwia mu bycie, wybawia z nędzy samotności, wyprowadza z biedy samozagłady. Samotność jest w podwójny sposób zabójcza dla człowieka, ona godzi w jego istoty i jego istnienie. Tyle o konieczności, o nieodzowności, potrzebie drugiego w naszym ludzkim życiu. (shrink)

Dobrze dobrany tytuł książki spełnia dwa wymagania: zwraca uwagę na jej tematykę i czyni to w taki sposób, że zachęca czytelnika do sięgnięcia po nią. Jakby temu przecząc, Tapken rozpoczyna swoją pracę następująco: „'Der notwendige Andere' - zgadzam się, tytuł jest bardzo ogólny, niezbyt sprecyzowany, a nawet niejasny. O jakim drugim jest w ogóle mowa? W jaki sposób jest drugi konieczny?'. Dla mnie osobiście ten tytuł jest ważny i interesujący. Dlaczego? Wiąże się to bowiem z bogactwem znaczeniowym języka niemieckiego i (...) polskiego. W niemieckim: „Not" - znaczy tyle co: konieczność, potrzeba, ale również: bieda, nędza, kłopot; „Wende" - znaczy zaś: zmiana, zwrot, przełom. Przymiotnik: „notwendig", mówi o konieczności drugiego, o jego potrzebie. Już starożytni wiedzieli, że człowiek potrzebuje drugiego, aby stać się człowiekiem. Być człowiekiem znaczy: być dla drugiego i z drugim. W tym też sensie drugi jest konieczny dla człowieka, ponieważ umożliwia mu bycie, wybawia z nędzy samotności, wyprowadza z biedy samozagłady. Samotność jest w podwójny sposób zabójcza dla człowieka, ona godzi w jego istoty i jego istnienie. Tyle o konieczności, o nieodzowności, potrzebie drugiego w naszym ludzkim życiu. (shrink)

Der Lebenslauf Edith Steins ist vielen Menschen bekannt. Viele wissen, daß sie bei Edmund Husserl, einem der bedeutendsten Philosophen des 20. Jahrhunderts, studierte und mit einer ausgezeichneten Arbeit promovierte, daß sie vom Judentum zum Christentum konvertierte, daß sie im KZ-Lager Auschwitz umgebracht wurde. Vom Papst Johannes Paul II. wurde sie zuerst selig, dann heilig gesprochen und auf der Schwelle in das dritte Jahrtausend zur Patronin Europas erhoben.

Der Lebenslauf Edith Steins ist vielen Menschen bekannt. Viele wissen, daß sie bei Edmund Husserl, einem der bedeutendsten Philosophen des 20. Jahrhunderts, studierte und mit einer ausgezeichneten Arbeit promovierte, daß sie vom Judentum zum Christentum konvertierte, daß sie im KZ-Lager Auschwitz umgebracht wurde. Vom Papst Johannes Paul II. wurde sie zuerst selig, dann heilig gesprochen und auf der Schwelle in das dritte Jahrtausend zur Patronin Europas erhoben.

Omawiana książka jest poprawioną wersją rozprawy doktorskiej przedłożonej przez A. Reichold na uniwersytecie w Kaiserslautern w roku 2002 i rozpoczyna się od cytatu z L. Wittgensteina, który w wolnym przekładzie można oddać w sposób następujący: „Najważniejsze aspekty rzeczy są dla nas skryte w ich prostocie i codzienności”. Na genialność i niezwykłość prostoty trzeba zwrócić uwagi, gdyż ona nie rzuca się w oczy. Dostrzeżenie doskonałości prostoty wiąże się z przeżyciem: „aha". Codzienność obcowania z czymś niezwykłym na każdym polu i w każdej (...) dziedzinie zda się czynić wszystko, aby zatrzeć wrażenie niezwykłości przez włączenie do stanu czy wydarzenia oczywistego, zrozumiałego samo przez się. Tak ma się właśnie sprawa z naszym ciałem. Zapominamy o jego istnieniu tak długo, jak długo ono nie daje się nam we znaki. Nagle daje ono nam znać o swoim istnieniu, gdy nie jest do naszej dyspozycji, tak jak było do tej pory. Przeżywając jedność, tożsamość, z ciałem nie zwracaliśmy wcale uwagi na jego istnienie. W przypadku utraty władzy nad nim, przeżywanego zdystansowania względem ciała, stajemy przed faktem naszej cielesności. Naszym udziałem jest związek z czymś, co do nas przynależy, co o nas stanowi, ale czym ostatecznie nie jesteśmy. Nasze istnienie okazuje się istnieniem organicznym: życie człowieka rozwija się w fizyczno-cielesno-psychiczno-duchowej strukturze. Zależnie od przyjętej perspektywy w bycie człowieka można wyróżnić trzy lub cztery rzeczywistości: sferę materii, „podniesioną" przez duszę do ciała sferę psychiki i sferę ducha. (shrink)

The article reviews the book Edith-Stein-Jahrbuch.

Ukazał się kolejny, X tom Rocznika Edyty Stein. Trzeba o tym napisać nie tylko ze względu na jego zawartość. Z wydaniem tego jubileuszowego numeru został zamknięty okres, w którym redakcja Rocznika spoczywała w rękach J. S. de Murillo. Nowym naczelnym redaktorem jest od tego numeru Ul. Dobhan. W roku 1993 ukazał się I. tom Rocznika Edyty Stein, którego redakcja na zlecenie Zakonu Karmelitańskiego objął hiszpański karmelita J. S. de Murillo. Rocznik miał stanowić swego rodzaju „otwarte forum" dla współpracy między filozofię (...) i teologię, jak również pedagogikę i sztukę, nawiązujących do myśli i ducha Edyty Stein. Koncepcja Rocznika szła - jeśli można tak powiedzieć - „w szerokość", tak, aby próbować wgłębiać się w myśli Edyty Stein aż po granice możliwości. Ale co to właściwie znaczy? Czy na końcu takiego eksperymentu myślowego będziemy jeszcze mieć do czynienia z myślą Edyty Stein? Odpowiedzi na te istotne pytania i zamyślenia nad kształtem Rocznika doprowadziły do zmiany jego kierownictwa i tym samym do zmiany jego koncepcji. (shrink)

The article reviews the book Edith-Stein-Jahrbuch.

Ukazał się kolejny, X tom Rocznika Edyty Stein. Trzeba o tym napisać nie tylko ze względu na jego zawartość. Z wydaniem tego jubileuszowego numeru został zamknięty okres, w którym redakcja Rocznika spoczywała w rękach J. S. de Murillo. Nowym naczelnym redaktorem jest od tego numeru Ul. Dobhan. W roku 1993 ukazał się I. tom Rocznika Edyty Stein, którego redakcja na zlecenie Zakonu Karmelitańskiego objął hiszpański karmelita J. S. de Murillo. Rocznik miał stanowić swego rodzaju „otwarte forum" dla współpracy między filozofię (...) i teologię, jak również pedagogikę i sztukę, nawiązujących do myśli i ducha Edyty Stein. Koncepcja Rocznika szła - jeśli można tak powiedzieć - „w szerokość", tak, aby próbować wgłębiać się w myśli Edyty Stein aż po granice możliwości. Ale co to właściwie znaczy? Czy na końcu takiego eksperymentu myślowego będziemy jeszcze mieć do czynienia z myślą Edyty Stein? Odpowiedzi na te istotne pytania i zamyślenia nad kształtem Rocznika doprowadziły do zmiany jego kierownictwa i tym samym do zmiany jego koncepcji. (shrink)

Książka o filozofii i życiu Stein została wydana w serii: Orbis Phaenomenologicus, publikującej prace: a) z zakresu fenomenologii, b) określające pozycje fenomenologii w kontekście innych kierunków filozoficznych, c) podejmujące aporie myślenia fenomenologicznego, oraz d) pogłębiające badania fenomenologiczne. Seria obejmuje trzy obszary badawcze: 1) perspektywy - dział poświęcony tematom fenomenologicznym, analizie dzieł ważnych myślicieli, zarysowaniu barwnego obrazu różnych ośrodków fenomenologicznych, 2) źródła - poświęcony gromadzeniu tekstów źródłowych oraz udostępnianiu materiału dokumentarnego międzynarodowym ośrodkom fenomenologicznym, 3) studia - zawierający aktualne wyniki badan fenomenologicznych.

Książka o filozofii i życiu Stein została wydana w serii: Orbis Phaenomenologicus, publikującej prace: a) z zakresu fenomenologii, b) określające pozycje fenomenologii w kontekście innych kierunków filozoficznych, c) podejmujące aporie myślenia fenomenologicznego, oraz d) pogłębiające badania fenomenologiczne. Seria obejmuje trzy obszary badawcze: 1) perspektywy - dział poświęcony tematom fenomenologicznym, analizie dzieł ważnych myślicieli, zarysowaniu barwnego obrazu różnych ośrodków fenomenologicznych, 2) źródła - poświęcony gromadzeniu tekstów źródłowych oraz udostępnianiu materiału dokumentarnego międzynarodowym ośrodkom fenomenologicznym, 3) studia - zawierający aktualne wyniki badan fenomenologicznych.

Chronologicznie traktując sprawy, trzeba powiedzieć, że Gerda Walther jest trzecią uczennicą Edmunda Husserla. Przyjechała de niego do Freiburga w roku 1917, podczas gdy pierwsza z nich, Hedwig Conrad-Martius przyjechała de Husserla w roku 1910 de Getyngi, a druga, Edith Stein - w roku 1913, również do Getyngi. Trzeba też od razu dodać, że życie i dzieło trzeciej uczennicy Husserla nie jest tak znane, jak dwóch pierwszych. Należy mieć nadzieję, że z upływem czasu myśl filozoficzna Gerdy Walter zostanie szczegółowe opracowana i (...) będzie przedmiotem większego zainteresowania, podobnie jak to ma miejsce w przypadku twórczości Conrad-Martius i Stein. Niniejszy artykuł o charakterze wprowadzającym: 1) zwraca uwagę na ważniejsze wydarzenia z życia Gerdy Walther, 2) przybliża stosowany przez nią metodę fenomenologiczną jako drogę de odkrywania prawdy istnienia siebie samego, drugiego i Boga oraz 3) ogólnie wprowadza w jej badania przeżycia mistycznego. (shrink)

Chronologicznie traktując sprawy, trzeba powiedzieć, że Gerda Walther jest trzecią uczennicą Edmunda Husserla. Przyjechała de niego do Freiburga w roku 1917, podczas gdy pierwsza z nich, Hedwig Conrad-Martius przyjechała de Husserla w roku 1910 de Getyngi, a druga, Edith Stein - w roku 1913, również do Getyngi. Trzeba też od razu dodać, że życie i dzieło trzeciej uczennicy Husserla nie jest tak znane, jak dwóch pierwszych. Należy mieć nadzieję, że z upływem czasu myśl filozoficzna Gerdy Walter zostanie szczegółowe opracowana i (...) będzie przedmiotem większego zainteresowania, podobnie jak to ma miejsce w przypadku twórczości Conrad-Martius i Stein. Niniejszy artykuł o charakterze wprowadzającym: 1) zwraca uwagę na ważniejsze wydarzenia z życia Gerdy Walther, 2) przybliża stosowany przez nią metodę fenomenologiczną jako drogę de odkrywania prawdy istnienia siebie samego, drugiego i Boga oraz 3) ogólnie wprowadza w jej badania przeżycia mistycznego. (shrink)

Książka zawiera prace Spaemanna powstała na przestrzeni 40 lat, dotąd nie publikowane oraz już publikowane w znanych dziennikach o wielkich nakładach, jak i w czasopismach przeznaczonych dla fachowców: filozofów, lekarzy, prawników, inżynierów i techników, naukowców, teologów. Teksty napisane językiem prostym, pięknym, wymagają jednak od czytelnika dużej koncentracji. Spaemann wyznaje, ze „we wszystkich tekstach chodzi o orientacje w życiu i działaniu". Jako filozof jest on blisko życia, jego myślenie „dotyka" podstawowych problemów człowieka współczesnego.

Religia jest dla człowieka życiowy i życiodajny sprawy, dlatego namysł nad jej powstaniem, funkcji i istoty jest zawsze na czasie, tym bardziej w okresie postmodernistycznego zagubienia. Jeśli religia jest dla człowieka tak ważną sprawą to jego namysł nad nią nie jest niczym innym, jak myśleniem samego siebie. Jest ona bowiem tą rzeczywistością, która trafia w serce człowieka, w nerw jego życia. Religia, tak jak życie człowieka, jest uwarunkowana historycznie, to znaczy: czasowo, lokalnie, kulturowe, ma okresy wzlotów i upadków. Wydaje się, (...) że dla człowieka nowożytnego, a zwłaszcza człowieka ostatnich dwóch wieków, religia straciła na życiowej i życiodajnej wartości, przestała być jego fundamentalną, wewnętrzną postawy wobec Boga, stała się raczej wyrazem jego kulturowo-społecznego, zewnętrznego funkcjonowania. Początki przemiany tej postawy można dzisiaj dokładnie zanalizować, jej konsekwencje dla współczesnego człowieka można opisać. (shrink)

Religia jest dla człowieka życiowy i życiodajny sprawy, dlatego namysł nad jej powstaniem, funkcji i istoty jest zawsze na czasie, tym bardziej w okresie postmodernistycznego zagubienia. Jeśli religia jest dla człowieka tak ważną sprawą to jego namysł nad nią nie jest niczym innym, jak myśleniem samego siebie. Jest ona bowiem tą rzeczywistością, która trafia w serce człowieka, w nerw jego życia. Religia, tak jak życie człowieka, jest uwarunkowana historycznie, to znaczy: czasowo, lokalnie, kulturowe, ma okresy wzlotów i upadków. Wydaje się, (...) że dla człowieka nowożytnego, a zwłaszcza człowieka ostatnich dwóch wieków, religia straciła na życiowej i życiodajnej wartości, przestała być jego fundamentalną, wewnętrzną postawy wobec Boga, stała się raczej wyrazem jego kulturowo-społecznego, zewnętrznego funkcjonowania. Początki przemiany tej postawy można dzisiaj dokładnie zanalizować, jej konsekwencje dla współczesnego człowieka można opisać. (shrink)

Książka zawiera prace Spaemanna powstała na przestrzeni 40 lat, dotąd nie publikowane oraz już publikowane w znanych dziennikach o wielkich nakładach, jak i w czasopismach przeznaczonych dla fachowców: filozofów, lekarzy, prawników, inżynierów i techników, naukowców, teologów. Teksty napisane językiem prostym, pięknym, wymagają jednak od czytelnika dużej koncentracji. Spaemann wyznaje, ze „we wszystkich tekstach chodzi o orientacje w życiu i działaniu". Jako filozof jest on blisko życia, jego myślenie „dotyka" podstawowych problemów człowieka współczesnego.

„Bekannte Unbekannte" - unter diesem Titel veröffentlichte Helmut Kuhn nach dem Tod von Hedwig Conrad-Martius einen Nachruf. Der Titel entsprach damals der wahren Situation und hat bis heute nichts von seiner Gültigkeit verloren. Bekannt ist, daß Conrad-Martius als eine sehr begabte Schülerin Husserls aus dessen Göttinger Zeit sich für eine realistische Position der Phänomenologie entschieden hatte und eine ontologische Phänomenologie entwarf. Nach einer reichen Schaffensperiode folgte um die Mitte der zwanziger Jahre eine längere Pause, in der ihr die Wirklichkeit des (...) christlichen Glaubens aufging; das Leben aus dem Glauben wurde für sie wichtiger als Philosophieren. Als sie um 1930 wieder zu philosophieren begann, waren dafür die äußere Umstände, politische und damit verbunden soziale und wirtschaftliche Ereignisse, alles andere als günstig Das Ende des zweiten Weltkriegs brachte eine erneute Wende in ihrem Leben; in kurzen Abständen erschienen jetzt ihre Bücher, und sie unterrichtete an der Münchener Universität. Trotzdem wird ihre Philosophie nicht in dem Maße diskutiert, wie sie es verdienen würde, und einige ihrer wichtigsten Arbeiten sind noch unveröffentlicht. Dasselbe gilt für die Arbeiten über ihre Philosophie. (shrink)

„Bekannte Unbekannte" - unter diesem Titel veröffentlichte Helmut Kuhn nach dem Tod von Hedwig Conrad-Martius einen Nachruf. Der Titel entsprach damals der wahren Situation und hat bis heute nichts von seiner Gültigkeit verloren. Bekannt ist, daß Conrad-Martius als eine sehr begabte Schülerin Husserls aus dessen Göttinger Zeit sich für eine realistische Position der Phänomenologie entschieden hatte und eine ontologische Phänomenologie entwarf. Nach einer reichen Schaffensperiode folgte um die Mitte der zwanziger Jahre eine längere Pause, in der ihr die Wirklichkeit des (...) christlichen Glaubens aufging; das Leben aus dem Glauben wurde für sie wichtiger als Philosophieren. Als sie um 1930 wieder zu philosophieren begann, waren dafür die äußere Umstände, politische und damit verbunden soziale und wirtschaftliche Ereignisse, alles andere als günstig Das Ende des zweiten Weltkriegs brachte eine erneute Wende in ihrem Leben; in kurzen Abständen erschienen jetzt ihre Bücher, und sie unterrichtete an der Münchener Universität. Trotzdem wird ihre Philosophie nicht in dem Maße diskutiert, wie sie es verdienen würde, und einige ihrer wichtigsten Arbeiten sind noch unveröffentlicht. Dasselbe gilt für die Arbeiten über ihre Philosophie. (shrink)

Filozofia - zgodnie z etymologicznym, greckim pochodzeniem wyrazu - jest miłością mądrości, umiłowaniem mądrości: φιλοσοφία - philosophia, od: φιλεῖν - philein - kochać, miłować; σοφία - sophia - wiedza, mądrość. Filozofia jest zatem syntezą „gorących" uczuć i „zimnej'' kalkulacji. Tym samym filozofia jest dziełem całego i samego człowieka. Co mam na myśli mówiąc, że filozofia jest dziełem „całego i samego człowieka”? Filozofia pojawia się tam i wtedy, gdzie i kiedy człowiek zaczyna myśleć. Myślenie jest dla filozofii istotne, ono stanowi o (...) niej. Nie każde jednak myślenie jest od razu myśleniem filozoficznym. Są myśli „płynące z serca” i myśli zrodzone z chęci opanowania przyrody. Jedne i drugie maja usprawiedliwione miejsce w życiu i świecie człowieka. Tylko te akty ludzkiego ducha, które kieruje się ku samemu myśleniu i pragną^ posiąść wiedzę dla samej wiedzy można nazwać działalnością filozoficzną. (shrink)

Filozofia - zgodnie z etymologicznym, greckim pochodzeniem wyrazu - jest miłością mądrości, umiłowaniem mądrości: φιλοσοφία - philosophia, od: φιλεῖν - philein - kochać, miłować; σοφία - sophia - wiedza, mądrość. Filozofia jest zatem syntezą „gorących" uczuć i „zimnej'' kalkulacji. Tym samym filozofia jest dziełem całego i samego człowieka. Co mam na myśli mówiąc, że filozofia jest dziełem „całego i samego człowieka”? Filozofia pojawia się tam i wtedy, gdzie i kiedy człowiek zaczyna myśleć. Myślenie jest dla filozofii istotne, ono stanowi o (...) niej. Nie każde jednak myślenie jest od razu myśleniem filozoficznym. Są myśli „płynące z serca” i myśli zrodzone z chęci opanowania przyrody. Jedne i drugie maja usprawiedliwione miejsce w życiu i świecie człowieka. Tylko te akty ludzkiego ducha, które kieruje się ku samemu myśleniu i pragną^ posiąść wiedzę dla samej wiedzy można nazwać działalnością filozoficzną. (shrink)

The article reviews the book Edith-Stein-Jahrbuch.