Estetyka ewolucyjna jako młoda i obiecująca dyscyplina nadal w zasadzie nie posiada wypracowanej metodologii, choćby takiej jak neuroestetyka. Na przykład spory wokół tego, kiedy dane zachowanie artystyczne można uznać za adaptację, nie prowadzą do jasnych konkluzji, co wynika z faktu, że otrzymywane wyniki badań można często przypisać do wielu hipotetycznych funkcji. Z kolei, jeśli hipoteza o tym, że dane zachowanie jednoczy ludzi, zostanie potwierdzona empirycznie, to i tak nie musi to oznaczać, że zachowanie to jest adaptacją. Aby wyjaśnienie ewolucyjnego pochodzenia (...) zachowania było wiarygodne, powinno ono przejść test Tinbergena, a więc uzyskać potwierdzenie w każdym z czterech aspektów: powinno ujawniać się spontanicznie na wczesnym etapie rozwoju osobniczego, posiadać zidentyfikowaną funkcję oraz historię ewolucyjną, a także mechanizm emocjonalny wywołujący przyjemność lub odrazę, który uruchamia się w określonych okolicznościach. Jeśli każdy z tych warunków zostanie spełniony, z dużą dozą pewności można stwierdzić, że badane zachowanie jest adaptacją w sensie ścisłym. Czy jednak ścisłość jest domeną sztuki? W artykule starano się dowieść, że wyjątkowa idea konsiliencji nauk humanistycznych i przyrodniczych, pomimo licznych wątpliwości metodologicznych, w badaniach estetyków ewolucyjnych znajduje atrakcyjną z punktu widzenia współczesnych, uniwersalistycznych wyzwań, wykładnię. Pozwala też zbliżyć nas do zrozumienia wyjątkowości człowieka – jedynego gatunku, który powszechnie tworzy i konsumuje sztukę, będąc w niej bezgranicznie rozmiłowany. (shrink)

In the article I defend some of the thesis presented in my book ‘Art as Adaptation: Universalism in Evolutionary Aesthetics’ against the claims of my critics. I focus especialy on some misreadings regarding the explanatory power of evolutionary science. I try to show that even though evolutionarily informed aesthetics is not a handy tool for analyzing the intrinsically diverse currents of modern and neo-avant-garde art, it does an excellent job of explaining the mental tendencies and typical behaviors behind these practices. (...) I also focus on the artistic abilities of animals and the problematic dominance of the visuality paradigm in the evolutionary approach, topics that are unjustifiably considered to be most momentous in evolutionary aesthetics. (shrink)

The criticisms I address in this article provoke questions about the very nature of aesthetic discourse and its relation to scientific approach in art theory. In the article, I try to respond to the author who criticizes me for disliking avant-garde art and, worse, contemporary aesthetics. I also try to explain that I am not a biological determinist, that I do not consider art an evolutionary adaptation, that I do not practice reductionism, and that I know how evolutionary mechanisms work. (...) I also describe the reasons why the contemporary aesthetics, which the critic represents, is afraid of being scientific, and what this has to do with the need for prestige and belonging to the art world. (shrink)