Pojęcie narzędzia językowego wydaje się być obecne w analizach języka. Jednak ani w koncepcji języka formalnego, czy aktów mowy, ani w pragmatyce pojęcie to właściwie nie występuje literalnie. W najlepszym wypadku stanowi pewien punkt odniesienia, jak w koncepcji gier językowych L. Wittgensteina. W tekście stawia się tezę, że analiza języka jako narzędzia nie jest możliwa, gdy narzędzie jest rozumiane zdroworozsądkowo, pozwala na to natomiast zmiana rozumienia narzędzia, a dokładniej jego radykalizacja. Radykalizacja ta polega na pominięciu zdroworozsądkowej intuicji, że narzędzie to (...) obiekt posiadający zewnętrznego wobec niego użytkownika. Pokazuje się, że tak właśnie rozumiane narzędzie występuje w koncepcji narzędzi do myślenia Dennetta, proponuje się także zarys interpretacji koncepcji języka wg Bickertona oraz obrazkowej teorii języka L. Wittgensteina w terminach narzędzia radykalizowanego. (shrink)