Przedmiotem artykułu są teorie pierwszych ontologów greckich: Ksenofanesa, Parmenidesa i Melissosa na temat bytu, jego jedności i tożsamości, z uwzględnieniem niektórych poglądów Zenona. Naczelnym problemem artykułu jest pytanie o naturę relacji bytu względem świata u filozofów eleackich. Celem jest opis sposobu rozumienia tego powiązania, zaproponowanego przez każdego z nich. W rezultacie analiz porównawczych, opierając się na badaniu zachowanych fragmentów tekstów starożytnych, okazało się, że Ksenofanes jest autorem koncepcji Jedno-Boga tożsamego ze światem, zaś Parmenides sformułował oryginalną teorię bytu transcendującego świat cielesny, (...) ale stanowiącego jego rację tożsamości jako całości. Przedstawiona w artykule interpretacja poglądów Parmenidesa stanowi ujęcie odmienne od powszechnie przyjmowanego. Melissos natomiast wykorzystując Parmenidejski sposób rozumienia bytu jako czegoś jednego umieszcza go w świecie. Zbliża to poglądy Melissosa do poglądów Ksenofanesa. Każda z tych teorii nastręcza jednak wielu problemów interpretacyjnych, wynikających przede wszystkim z niewielkiej ilości tekstów źródłowych. ------------------------- Zgłoszono: 06/11/2022. Zrecenzowano: 13/12/2022. Zaakceptowano do publikacji: 20/12/2022. (shrink)

Przedmiotem artykułu jest paradoks Zenona z Elei Korzec prosa. Wszystkie zachowane argumenty Zenona znane są z przekazów filozofów późniejszych. Korzec prosa jest zdawkowo przedstawiony przez Arystotelesa w Fizyce oraz znajduje się w Komentarzu do „Fizyki” Arystotelesa autorstwa Simplikiosa. Obydwa fragmenty, które stanowią przedmiot rozważań, zawierają częściowo odmienną terminologię oraz występują w nich rozumowania, oparte na innych schematach wnioskowania. Celem analiz zawartych w tekście jest uzasadnienie, że fragment z Fizyki Arystotelesa może sytuować omawiany paradoks jako argument przeciw ruchowi, a nie jako (...) argument przeciw wielości, jak przedstawia się go zazwyczaj w świetle przekazu Simplikiosa. W artykule zostały przedstawione obydwa fragmenty w języku greckim wraz z autorskimi tłumaczeniami oraz szczegółową analizą ich treści. -------------- Zgłoszono: 28/09/2020. Zrecenzowano: 30/10/2020. Zaakceptowano do publikacji: 18/11/2020. (shrink)

Plato did not express any single and uniform theory of meaning. The paper presents different conceptions of meaning that can be attributed to Plato. The first presents meaning of names as imitating reality. Primary names are phonetic imitations of things, secondary names are built-up with the former ones. The second presents meaning as a representation in mind. There are two kinds of representations: individual and abstract. Individual representation is an imagination of empirical thing and the abstract representation is a picture (...) of idea - a property. The third conception describes the notion of meaning as a denotation. Denotations of general names are ideas. Plato treats names in an extensional manner. If two names about different forms refer to the same thing, they are the same name. The fourth is the association conception of meaning. It is connected with the theory of anamnesis. This theory says that humans remember ideas, which they observed in the time between death and birth. In the last conception the meaning is interpreted as connotation: the meaning of a name is the feature of the object that is referred to by this name. (shrink)

The article presents problems of intellectual intuition in metaphysics from a semiotic point of view. There are various types of intuition in philosophy: rational intuition, irrational intuition, and sensual intuition. All of them are immediate ways of cognition. Classical metaphysics uses intellectual intuition as its main method to find out and justify its statements. The main problem of intellectual intuition is an intersubjective approach to the object of metaphysics. The main aim of this paper is the objectivization and rationalization of (...) intellectual intuition in language. The semantic notion of meaning and the pragmatic notion of understanding are the fundamental tools which are used to translate the issue of intuition from the subject-ma$er level into the language level. This operation allows to look at intuition in a non-psychological manner. It enables the objectivization of the method of intellectual intuition in the light of the understanding of meanings. (shrink)