The interwar decades in Poland (1918–1939) were characterized by plurality and diversity. The purpose of the paper Polish Universalism in the Interwar Period is to show the foundations of the socio-philosophical trend, which is universalism. In modern philosophy universalism was in permanent conflict with individualism, but in the interwar period the reality became more complicated. It was “collectivism”—the trend based on the cult of the State, nation, race, and class—that started to aspire to be called universalism. The author does not (...) classify these trends as universalist, and universalism itself criticized them. Different varieties of universalism can be found in the interwar period. The author indicates the literary-philosophical universalism of J.N. Miller, and the socio-conservative universalism of W.L. Jaworski, but she focuses on J. Braun’s conception of the universal subject and the idea of absolute union, and on Christian universalism,showing the importance of the emerging Polish personalism for universalist philosophy. In these proposals the author sees the germs of the later (2nd half of the 20th c.) conception of ecumenism, dialogue, and the primacy of person over things. (shrink)

Book review: Frans de Waal, _Wiek empatii. Jak natura uczy nas życzliwości_, tłum. Ł. Lamża, Copernicus Center Press, Kraków 2019, ss. 380.

This article is a review of Frans de Waal's book Mama's Lust Hugs. Animal Emotions and what They Tell Us about Ourselves, which was released in Polnad in 2019. The book deals with the problem of animal emotionality. One of the conclusions reached by the author and which was emphasized in the review is the thesis that there is no such thing as unique human emotions that animals would not have. Emotions are universal; they are shared both by humans and (...) animals. The review noted that although the book is interesting, it is not new in terms of content, because it deals with issues that de Waal wrote about many times in his earlier publications. On the other hand, thanks to the collection and inclusion in one book of the issues related to emotionality in animals, the publication can be a good starting point for reflection not only on animals, but also on humans and their place in the world. It puts the reader in facing the question of human nature. For this reason, what has been tried to show in the review, Frans de Waal's book is a good example of how scientific issues lead to philosophical reflections. (shrink)

Im Artikel beantworte ich die folgende Frage: Ist die Verbindung der Literatur und des Filmes in der schulischen Didaktik möglich? Ich erkläre das Volglich: Die traditionele Kultur könnte dem Lehrer im Filmschprachenunterricht helfen. Die Kenntnis von literarischen Ausdrucksmitteln sollte in diesem Fall den Beziehungspunkt für die Gespräche über manche Kulturtexte ausmachen.

Die Autorin schildert eine allgemein gehaltene Darstellung des Poetikbegriffs und stellt prüfende Erwägungen über künstlerische Vollkommenheit des poetischen Filmes an. Es wird auch von ihr das Phänomen des poetischen Kinos charakterisiert, das man in der Filmtheorie mit künstlerischer Verlautbarung, Subjektivierung und dem „Glauben an Bild” assoziiert. Die im Artikel angestellte theoretische Reflexion wird durch die Wahl der Konzeptionen in bezug auf das poetische Kino von angesehenen polnischen Filmforschern erhellt.

Die im Artikel gefassten Erwägungen nehmen als Ausgangspunkt neue Erscheinungen auf. Sie beziehen sich sowohl auf die traditionelle Kultur als auch auf die riesige Entwicklung der Kommunikationsmittel. Dieses Phänomen soll man in Sicht der in Massenmedien bestehenden Stilistik untersuchen und bei Betrachtung des kommunikativen Erfolgs aufiassen wie folgt: Erwerb der Zuschauer, klare Ansprache, attraktive Übermittlung – der Empfänger darf nicht vom kommunikativen Prozess ausgeschlossen sein. Die grösste Aufmerksamkeit widmet man dem Fernsehen, in erster Linie aber dem Zureden durch Vermittlungsmittel im (...) Fernsehen. Diese Präsentation ist jedoch systemlos, nicht ganzheitlich und unzureichend. Es stellt sich die Erscheinung des Zuredens im polnischen Fernsehen ein, die die Konkurenz der Fernsehender cinbeziehl. Die Stationen kämpfen um den Empfänger im allgemeiner, aber auch streben nach dem Gewinn der Zuschauer, betreffs des gegebenen Fernsehsenders. Das Phänomen wird auf die typischen Einzelfälle beschränkt. Es geht vor allem um Eindringlichkeit der Werbung oder den persnasiv unterhaltenden Charakter der Programme z.B. Relity shov, Femschquiz, sitcom. (shrink)

Kategoria integralności może być różnie rozumiana. Autorzy tekstów zamieszczonych w tomie opierają się na koncepcji Kena Wilbera AQAL. Głównymi jej składowymi są koncepcja Czterech Ćwiartek, ujmująca w sposób systemowy rzeczywistość i pozwalająca analizować związki między różnymi jej fenomenami, oraz Dynamika Spiralna, dotycząca rozwoju kulturowego, systemów i świadomości człowieka. Perspektywa integralna znalazła wyraz w ich publikacjach począwszy od 2005 roku, wcześniej – w praktyce akademickiej, a zwieńczeniem tego wstępnego etapu poszukiwań wilberowskich była konferencja naukowa „Ciało – Edukacja – Umysł” (2008) i (...) monografia pod tym samym tytułem (2010). Koncepcja Wilbera wzbudziła zainteresowanie w środowisku pedagogicznym akademickim i wśród praktyków. Między innymi Marzanna Bogumiła Kielar w monografii Integralna wizja Kena Wilbera i jej zastosowanie w edukacji (2012) dokonała rekonstrukcji koncepcji Wilbera, Zbigniew Kwieciński nawiązał do niej w wystąpieniu otwierającym VIII Zjazd Pedagogiczny w 2013 roku. Na UMK odbyły się też studia podyplomowe „Dyrektor jako lider oświaty”, których treści zostały skonstruowane na podwalinach koncepcji AQAL Wilbera. Do tej pory ukazały się następujące nasze monografie, w których AQAL zastosowano jako narzędzie opisu i wyjaśniania: P. Błajet, Ciało w kulturze współczesnej (2006), B. Przyborowska, P. Błajet, Szkice o wychowaniu agonistycznym (2008), P. Błajet, Miłość. Rozwój. Wychowanie (2010), P. Błajet, Od edukacji sportowej do olimpijskiej (2012), B. Przyborowska, Pedagogika innowacyjności: między teorią a praktyką (2013), P. Błajet, (Nie)przypadkowa edukacja (2016). „Kategoria integralności w edukacji” stanowi pokłosie licznych spotkań i dyskusji z myśleniem Wilbera w tle lub jako wątkiem wiodącym, stanowi rozszerzenie i pogłębienie, autorski wkład, a czasami krytyczną analizę myśli tego autora. (shrink)