Roczniki Filozoficzne 67 (1):231-246 (2019)
Authors |
|
Abstract |
Artykuł, opublikowany po raz pierwszy w 1979 r., jest jednym z najczęściej cytowanych tekstów filozoficznych z drugiej połowy XX wieku. Tekst Bernarda Williamsa zainicjował kilka ważnych debat, toczących się do dziś w etyce i filozofii działania. Zaproponowana przez niego interpretacja pojęcia racji działania jest, z jednej strony, niezwykle wpływowa, ale z drugiej bardzo niejednoznaczna i często krytykowana. Williams broni stanowiska, które z czasem zaczęto określać jako internalizm racji: pewne względy są racjami działania dla danego podmiotu tylko wtedy, gdy mają ścisły związek z "subiektywnym układem motywacyjnym" tego podmiotu, czyli z jakimiś aspektami jego psychiki, charakteru, celów, pragnień, planów, relacji z innymi itd. Stwierdzenie, że ktoś ma rację, by coś zrobić (a jeśli uznajemy, że jest to racja przeważająca - to, że powinien to coś zrobić), znaczy więc wedle tego stanowiska tyle, że ten ktoś jest w stanie być motywowany, by to coś zrobić. W przeciwieństwie do tego stanowisko określane obecnie ako eksternalizm racji głosi, że pewne względy mogą być racjami działania dla danego podmiotu także wtedy, gdy odwołują się do niezależnych od jego układu motywacyjnego własności świata. Williams wychodzi od modelu działania nawiązującego do koncepcji Hume'owskiej, następnie przedstawia jego bardziej rozbudowaną wersję, omawia rolę namysłu, naturę potrzeb, a także przedstawia argument za internalizmem racji, określany jako argument z wyjaśniania działania. Głosi on, że nawet gdyby istniały zewnętrzne racje działania, niezwiązane z subiektywnym układem
motywacyjnym danego podmiotu, to odwołanie się do nich nie byłoby w stanie wyjaśnić, dlaczego dany podmiot postąpił tak, a nie inaczej, gdyż "nic nie jest w stanie wyjaśnić (zamierzonych) działań podmiotu za wyjątkiem czegoś, co motywuje go działania".
|
Keywords | Bernard Williams normatywność racje działania internalizm David Hume. |
Categories | (categorize this paper) |
ISBN(s) | 0035-7685 |
DOI | 10.18290/rf.2019.67.1-11 |
Options |
![]() ![]() ![]() |
Download options
References found in this work BETA
No references found.
Citations of this work BETA
No citations found.
Similar books and articles
Zewnętrzne i wewnętrzne ograniczenia tworzenia nowości w biologii.Władysław J. H. Kunicki-Goldfinger - 1986 - Studia Semiotyczne 14:121-131.
Racje wewnętrzne, powinności moralne i relatywizm: odpowiedź na polemikę.Tomasz Żuradzki - 2013 - Etyka 46:125-139.
Trzeci rodzaj normatywności – wymóg reagowania na racje.Tomasz Żuradzki - 2014 - Filozofia Nauki 88 (4):35-51.
Wewnętrzne drogi przez budynek – architektura i sfera emocji.Lucyna Nyka - 2012 - Estetyka I Krytyka 24:113-134.
Doprecyzowanie zagadnienia Verbum Interius (sŁowo wewnetrzne) w pismach sw. Tomasza z Akwinu.Lech Szyndler - 2006 - Studia Philosophiae Christianae 42 (2):109-132.
Lenin o rewolucyjnej przemocy – racje moralne a realizm polityczny.Alicja Glińska - 1978 - Etyka 16:7-36.
Jak to Jest Być Chalmersem, Który Ma Rację?Marcin Poręba - 2011 - Przeglad Filozoficzny - Nowa Seria 78.
Etyka informatyczna - racje i początki.Kazimierz Trzęsicki - 2007 - Archeus. Studia Z Bioetyki I Antropologii Filozoficznej 8:141-170.
Logiczne racje istnienia dostatecznej racji bytu.Edward Nieznanski - 2002 - Studia Philosophiae Christianae 38 (1):19-27.
Doświadczenie wewnętrzne a badanie procesów poznawczych. Psychologia w wybranych programach filozoficznych na początku XX wieku.Iwona Alechnowicz-Skrzypek - 2012 - Przeglad Filozoficzny - Nowa Seria 83 (3):521-532.
Analytics
Added to PP index
2019-04-03
Total views
83 ( #138,517 of 2,499,250 )
Recent downloads (6 months)
6 ( #118,136 of 2,499,250 )
2019-04-03
Total views
83 ( #138,517 of 2,499,250 )
Recent downloads (6 months)
6 ( #118,136 of 2,499,250 )
How can I increase my downloads?
Downloads