Hoe begrijpen psychologen? De rol van cognitieve vaardigheden voor wetenschappelijk begrip
Abstract
Het begrijpen van verschijnselen is een belangrijk doel van de wetenschap. Echter, onder wetenschappers en wetenschapsfilosofen bestaat traditioneel de neiging om het belang van wetenschappelijk begrijpen te bagatelliseren. Het wordt bijvoorbeeld omschreven als een psychologisch bijproduct van wetenschappelijke verklaringen. Typerend is de opmerking van de psycholoog Edward C. Tolman dat sommige wetenschappers verklaringen nodig hebben voor hun innerlijke gemoedsrust. Verklaringen zouden bij hen de ‘innerlijke spanningen’ wegnemen die ontstaan bij de confrontatie met onverklaarde verschijnselen . Begrijpen verwijst in deze interpretatie enkel naar psychologische aspecten van wetenschappelijke verklaringen, die van persoon tot persoon kunnen verschillen. In combinatie met het traditionele beeld van de objectieve wetenschap, waarbij het resultaat van wetenschap niet afhankelijk mag zijn van dergelijke aspecten, leidt deze interpretatie tot de opvatting dat begrijpen niet moet worden gezien als een wezenlijk doel van de wetenschap