Abstract

Αρχιτέκτων της θόλου της Μαρμαριάς ήταν κάποιος Φωκαεύς ονόματι Θεόδωρος, ο οποίος, σύμφωνα με το Βιτρούβιο, είχε συγγράψει ένα βιβλίο για το μνημείο, όπως και ο Ικτίνος για τον Παρθενώνα. Εφόσον η θόλος, αν και πολύ κατεστραμμένη, είναι δυνατόν να μετρηθεί λεπτομερώς, το πρόβλημα μπορεί να θεωρηθεί λυμένο και να αναλυθούν οι διαστάσεις, αφού πρώτα μετατραπούν στους πόδες και τους δακτύλους που χρησιμοποίησε ο αρχιτέκτων. Ανακαλύπτουμε, έτσι, ότι η γενική αρχή ανάγεται στην εποχή του Πλάτωνος, γύρω στα 380-360 π.Χ., και ότι αποτελεί την εφαρμογή καθαρά μαθηματικών υπολογισμών από το μηχανικό, με πολύ μικρές παρεκκλίσεις στην απόδοση των ρητών και άρρητων αριθμών. Ο αρχιτέκτων, που ασφαλώς γνώριζε εκείνον του γειτονικού λίθινου ναού, είχε υπ' όψιν του την τιμή του π (22/7), την τιμή της «ρίζας του 2», τη θεωρία του τετραγώνου και του πενταγώνου, από την εφαρμογή των οποίων προκύπτουν οι κύριες διαστάσεις του κτηρίου. Η ίδια μέθοδος θα μπορούσε να εφαρμοσθεί και στη θόλο της Επιδαύρου : ο αρχιτέκτων της ακολουθούσε την ίδια επιστημονική αρχή και σύμφωνα με τα δεδομένα που διαθέτουμε μπορούμε να σκιαγραφήσουμε τα βασικά στοιχεία του μνημείου. Εξάλλου, όπως και στο θέατρο της Επιδαύρου, συναντάμε στους Δελφούς τα ίχνη της λεγόμενης «ακολουθίας του Fibo- nacci», που ανακαλύφθηκε και πάλι το 13ο αιώνα, αλλά ήταν ασφαλώς γνωστή τον 4ο αι. π.Χ. μεταξύ των «αναλογιών» της γεωμετρίας.