Abstract

Platon’un geç dönem diyaloglarından biri olan Timaios, Devlet diyalogu ile birlikte Platon Felsefesini anlamak için anahtar rolü üstlenen önemli yapıtlarındandır. Ancak Timaios aynı zamanda içinde muğlak ifadelerin yer aldığı, mitos ile logosun birbirine karıştığı bir bir metindir. Bu yüzden, şiirsel ve mitoloji ile karışık dil yapısı sebebiyle eleştirilmiştir. Birçok araştırmacı Platonun bu eserini zor bir metin olarak kabul etmekte ve günümüzdeki bilim anlayışı bakımından izahı zor unsurlar barındırdığını düşünür. Çünkü bu eser onlara göre modern ve rasyonel olan karşısında geleneksel ve mitolojik olanı temsil etmektedir. Ancak buna rağmen Platon’un diğer eserlerinde eksik kalan ya da kapalı kalan bazı görüşleri ancak Timaios ile birlikte tamamlanmakta ve anlaşılmaktadır. Bu özellikle de kozmoloji ve Tanrı konusunda daha belirgindir. Dolayısıyla Timaios’un Platon’un düşüncelerinin anlaşılmasında rolünün olmadığını söyleyemeyiz. Yeni Platoncular bu metni Platon’un Tanrısal yönünün bir göstergesi olarak kabul etmişlerdir. Timaios aynı zamanda evrenin yaratılışı konusunda yapmış olduğu ilginç öneri ile de Hıristiyan filozofların da dikkatini çekmiştir. Bu makalede Timaios diyalogu esas alınarak Platon’un evrenin oluşumu ve yapısı, Tanrı konusundaki görüşleri ele alınacaktır. Girişte Platon’un Timaios unun kısa bir tanıtımı yapılacak, daha sonra Timaios’un Ortaçağlarda Hıristiyanlar açısından önemi vurgulancaktır. Takip eden bölümlerde Timaios’ta yaratma, Tanrı, Demiurgos kavramı ve muhtemel anlamları irdelenecektir. Burada cevab aranacak belli başlı sorular şunlar olacaktır: Timaios nasıl bir eserdir? Timaios Platon’un özgün görüşlerini dile getiren bir eser midir? Timaios’da nasıl bir Tanrı ve yaratma düşüncesi vardır? Timaios diyalogunun Hıristiyanlar üzerindeki etkisi nedir? Tanrı ile evren arasındaki ilişki nasıl bir ilişkidir? Demiurge’un doğası ve temel nitelikleri nedir? Bu sorular diyalog çerçevesinde ele alınıp değerlendirilecektir.