W ciągu 30 lat dokonała się głęboka przemiana w relacji między Internetem a aktywnością naukową. Nastąpiło przesunięcie funkcji Internetu, który przestał być jedynie instrumentem współpracy akademickiej, a stał się również narzędziem używanym przez media społecznościowe, zezwalające na maksymalną dyfuzję irracjonalizmu i starego faktualizmu. Aby zrozumieć tę przemianę, należy ponownie zbadać mechanizmy zbieżności opinii. Wynika ona z istnienia wspólnego świata, który ukazuje nam te same fakty i determinuje nieustanną rewizję przekonań każdej osoby. W tym procesie asymptotycznej zbieżności opinii nie wymaga się (...) żadnej komunikacji między jednostkami. Oczywiście, jeśli fakty znane przez jednych są komunikowane innym, konwergencja znacznie przyspiesza, i to tak bardzo, że wiedzę musimy ująć jako rezultat zbiorowej aktywności, w której wymiana informacji jest jednym z jej istotnych źródeł. Z jednej strony takie poznawcze współdziałanie wydaje się naturalne i łatwe do implementacji. Biorąc pod uwagę właściwości informacji, które przechowujemy, nawet jeśli je udostępniamy, to dzielenie się informacją przestaje być przedmiotem zwykłych trudności związanych ze współpracą. Z drugiej strony takie współdziałanie jest produktywne z samej natury: współpraca między kimś, kto zna φ, i kimś, kto wie, że φ implikuje ψ u obydwu jako mających wiedzę ψ, której żaden z nich nie posiadał przed wymianą informacji. Wczesny Internet pozwolił na ekstremalną intensywność tej informacyjnej współpracy. Obecnie mamy do czynienia z odmienną sytuacją. Poszczególne wyznaczniki rosnącej porowatości między naukowcami a opinią publiczną wzmocniły rolę wymiany. Nie jest to już wymiana informacji, lecz wymiana opinii. Stronniczość tkwiąca w naturze ludzkiej, a szczególnie potwierdzenie tej stronniczości, prowadzi do odwrócenia relacji między faktami a opiniami. Szukamy faktów potwierdzających podzielane przez nas opinie, wątpiąc w te, które ich nie określają, i tworzymy fakty do potwierdzenia tego, o czym jesteśmy przekonani. Dlatego przechodzimy od współdziałania do przynależności, dzieląc Internet na homogeniczne grupy wyznawców. (shrink)

Résumé. En trente ans, le rapport d’Internet à l’entreprise scientifique a changé. Nous sommes passés d’un instrument de collaboration scientifique à un dispositif de réseaux sociaux qui assure la plus large diffusion à l’irrationalisme et à l’alt-factualisme. Pour comprendre ce changement, il convient de réexaminer les mécanismes de la convergence des opinions. La première source de cette convergence est l’existence d’un monde commun, qui nous expose aux mêmes faits et qui détermine par révision successive des croyances de chacun, sans que (...) la moindre communication soit requise, une convergence asymptotique des opinions, et ce quelles que soient les croyances de départ. Naturellement, si les faits connus par les uns sont communiqués aux autres, cette convergence s’accélère considérablement, si bien que nous devons considérer la connaissance comme le résultat d’une activité collective, et l’échange d’informations comme l’une de ses sources nécessaires. D’une part, cette coopération épistémique est naturelle et facilement implémentable : en vertu des propriétés caractéristiques de l’information, qui est un bien que nous conservons lorsque nous le donnons, le partage informationnel est exempt des difficultés qui affectent généralement la coopération. D’autre part, cette coopération est intrinsèquement productive : la collaboration entre celui qui sait que φ et celui qui sait que φ implique ψ met chacun des deux agents en possession de la connaissance de ψ, qui n’était pourtant détenue par personne avant l’échange. L’internet des débuts donne à cette coopération informationnelle une ampleur inégalée. La situation actuelle est différente. Un certain nombre de facteurs, dont la porosité croissante entre les scientifiques et le large public, ont mis au premier plan l’échange, non des informations factuelles, mais celui des opinions. Les biais notoires de la psychologie humaine, au premier rang desquels le biais de confirmation, tendent à inverser le rapport entre les faits et les opinions. On cherche les faits confirmant les opinions entretenues, on met en doute les faits récalcitrants et l’on crée des faits corroborants. En bref, on passe d’une problématique de la coopération à une logique de l’affiliation, segmentant l’internet en groupes doxastiques homogènes. (shrink)

Współczesna nauka wymaga międzynarodowej kooperacji, której wynikiem jest synergia, jej efekty są łatwiej komercjalizowane, wspólne publikacje stają się lepiej rozpoznawalne przez społeczność naukową i częściej cytowane. Autorki artykułu omawiają wsparcie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w umiędzynarodowieniu polskiej nauki. Prezentują ufundowane przez nią międzynarodowe stypendia i nagrody oraz, z uwagi na tematykę tego numeru, szczegółowo omawiają współpracę polskich i francuskich naukowców w ostatnich latach.

Tekst stanowi krytyczne omówienie książki Jacka Migasińskiego W stronę fenomenologii niezjawiskowej, która jest doskonałym podsumowaniem współpracy polsko-francuskiej i realizuje jedną z najistotniejszych jej funkcji, czyli owocny dialog między badaczami z różnych krajów. Recenzowana książka jest kompetentnym komentarzem do tego, co dzieje się w fenomenologii francuskiej, a jej autor koncentruje się głównie na analizie tekstów Emmanuela Lévinasa i Maurice’a Merleau-Ponty’ego. Na książkę Jacka Migasińskiego składa się jedenaście esejów o rozmaitej fenomenologicznej tematyce: znajdziemy w niej problematykę intersubiektywności, czasu, afektywności i próby budowania (...) dyskursu perfomatywnego w fenomenologii na przykładzie filozofii Lévinasa. Tytułowe określenie „fenomenologia niezjawiskowa” oznacza odsłonięcie najgłębszych źródeł sensu władającego każdym z penetrowanych obszarów i obalenie dualizmów panujących w klasycznym myśleniu, ale także transgresyjność fenomenologii i jej skłonność do nadmiaru. To właśnie ta metoda, polegająca na testowaniu granic i na wykraczaniu poza nie w procedurze przelicytowywania tego, co może być źródłem fenomenów, wyznacza kierunek, w jakim według Migasińskiego zmierza dziś fenomenologia francuska. (shrink)

Celem niniejszego artykułu jest wprowadzenie do tekstu Dominique’a Pestre’a, który został wygłoszony na konferencji „Parmi les hommes, les objets et les signes / Among humans, objects and signs. Hommage à Krzysztof Pomian”. Wydarzenie to zostało zorganizowane z okazji 85. rocznicy urodzin prof. Pomiana, jednego z najwybitniejszych żyjących polskich naukowców, od 1973 r. mieszkającego i pracującego głównie we Francji. Konferencja odbyła się w Paryżu w dniach 4–6 kwietnia 2019 r. Jej uczestnikami byli współpracownicy, uczniowie i przyjaciele Krzysztofa Pomiana z Polski, Francji, (...) Belgii, Holandii, Wielkiej Brytanii, Niemiec i Izraela. W artykule został krótko opisany każdy z trzech dni konferencji ze szczególnym podkreśleniem znaczenia prac Krzysztofa Pomiana w takich dziedzinach, jak historia kolekcji i muzeów, historiografia, historia Europy. Wystąpienie Dominique’a Pestre’a zostało umiejscowione w kontekście zainteresowań badawczych Krzysztofa Pomiana oraz rozwoju historii nauki we Francji od lat 80. do dzisiaj. Na koniec zwrócono uwagę na istotne znaczenie sieci relacji przyjacielskich i intelektualnych w rozwoju nauki. (shrink)

Ce volume, paru il y a maintenant treize ans, faisait suite à un colloque tenu au Centre de l’Académie Polonaise des Sciences à Paris à l’occasion du tricentenaire de la naissance du naturaliste français Georges-Louis Leclerc de Buffon. Consacré aux relations entretenues par le grand naturaliste français des Lumières avec la Pologne, il constitue une rare contribution à l’étude des circulations de savoirs scientifiques entre la France et l’Europe Centrale et Orientale au xviiie siècle. Le parcourir, treize ans après sa (...) publication, nous invite à évoquer l’historiographie relative à Buffon et à ses rapports avec la culture de son temps. (shrink)

The use of information technology in linguistic research gave rise in the 1950s to what is known as Natural Language Processing, but that framework was created without paying due attention to the need for logical reconstruction of linguistic concepts which were borrowed directly from barely formalised structural linguistics. The Computer-aided Acquisition of Semantic Knowledge project based on the Knowledge Discovery in Databases technology enabled us to interact with computers while gathering and improving our knowledge about languages. Thus, with the help (...) of data mining tools, as a result of revisiting two sorts of generally admitted linguistic theories, we succeeded in improving these local linguistic approaches by proposing to unify the Associative Semantics theory with the Meta-Informative Centering theory. The resulting Distributed Grammar program treats, in addition to the above types of information, the third one, para-information which – despite many studies – had no uniform theoretical background in general linguistics. This DG program aims to lay the foundations for creating the theoretical background of Conceptual Linguistics. (shrink)

In recent years, the majority of studies on new technology-related phenomena have focused either on proving the benefits of innovative solutions or on criticizing social costs. The path chosen in the reviewed book Collaborative Society by Dariusz Jemielniak and Aleksandra Przegalinska is to capture a wider cultural shift that is taking place because ICT tools allow people to take advantage of their willingness to cooperate. The key thesis is that the collaborative society goes far beyond the sharing economy – or (...) economy in general. New means of digital communication, remix culture and citizen science prove that this shift is transforming social relations and our mutual relations. The authors search for the manifestations of a collaborative society in joint online production and consumption, cooperation of social activists and hacktivism, social production of knowledge, gadgets encouraging cooperation and subversive connection in digital spaces. The future of cooperation is a story about the tension between the new, communal mode of production and its distortion by capitalism. The book is a good summary of the research area and an introduction for anyone looking to explore this topic or participate in a collaborative society. (shrink)