Born in 1918 in New York, awarded a doctorate in analytical chemistry (1944), Leonard K. Nash enjoyed a distinguished career at Harvard, holding a chair of chemistry from 1959 to 1986. Conducting research in thermodynamics and statistical mechanics, Nash authored successful textbooks, some of which remain in print (e.g. Elements of Chemical Thermodynamics, and Elements of Statistical Thermodynamics).This essay describes the theory of science that Nash developed in a book he published in 1963, The Nature of the Natural Sciences. The (...) present author is of the view that Nash's neglected theory is worth retrieving, as one that is likely to kindle the interest of historians of metascience on several counts. Part of .. (shrink)

Članak tematizira ulogu kompleksnog mišljenja u razvoju znanstvene spoznaje i mišljenja općenito. Po Vigotskom, kompleksno mišljenje je početna faza u ontogenezi, pa i filogenezi, ljudskog mišljenja i ono je u tom slijedu predpojmovno. Prema istom autoru, ono ima svoju unutarnju genezu koja započinje asocijativnim kompleksima, a završava pseudopojmovima. Kompleksno mišljenje je po svojoj bitifluidno, neograničeno i omogućuje prenošenje značenja. Smatramo da kompleksno mišljenje dolazi do izraza prije svega u uporabi metafora i analogija. Metafore i analogije imaju važnu eksplanatornu i ponekad (...) čak heurističku ulogu u znanstvenom mišljenju. Kompleksno mišljenje dolazi do izražaja na svim razinama i etapama razvoja znanstvenog mišljenja. Metafore mogu biti dijelom kompleksnog mišljenja kao dominantnog načina mišljenja ili u pojmovnoj strukturi kao pomoćni elementi objašnjenja. Analogije predstavljaju izvjesno strukturiranje kompleksnog i pojmovnogmišljenja.Članak tematizira ulogu kompleksnog mišljenja u razvoju znanstvene spoznaje i mišljenja općenito. Po Vigotskom, kompleksno mišljenje je početna faza u ontogenezi, pa i filogenezi, ljudskog mišljenja i ono je u tom slijedu predpojmovno. Prema istom autoru, ono ima svoju unutarnju genezu koja započinje asocijativnim kompleksima, a završava pseudopojmovima. Kompleksno mišljenje je po svojoj bitifluidno, neograničeno i omogućuje prenošenje značenja. Smatramo da kompleksno mišljenje dolazi do izraza prije svega u uporabi metafora i analogija. Metafore i analogije imaju važnu eksplanatornu i ponekad čak heurističku ulogu u znanstvenom mišljenju. Kompleksno mišljenje dolazi do izražaja na svim razinama i etapama razvoja znanstvenog mišljenja. Metafore mogu biti dijelom kompleksnog mišljenja kao dominantnog načina mišljenja ili u pojmovnoj strukturi kao pomoćni elementi objašnjenja. Analogije predstavljaju izvjesno strukturiranje kompleksnog i pojmovnogmišljenja. (shrink)

Como se usa act ual ment e l a pal abr ainglesa “scientism”, es una verdad verbaltrivial que se debe evitar el cientismo –una actitud inapropiadamente deferentehaci a l a ci enci a. Pero const i t uye unacuestión sustancial determinar cuando,y por qué, la deferencia hacia las cienciases inapropiada o exagerada. Este artículot r a t a d e r e s p o n d e r a e s t a c u e s t i ó (...) narticulando “seis signos de cientismo”: eluso honorífico de “ciencia,” etc.; el empleode los símbolos de la ciencia de manerapuramente decorativa; la preocupaciónpor la demarcación; la preocupación porel “método científico”; la búsqueda derespuestas en las ciencias para preguntasque est án más al l á de su al cance; l anegación de la legitimidad o valor dela indagación no-científica o de actividades como escribirpoesía o producir arte.As t he Engl i s h wor d “ s c i e nt i s m” i sc ur r e nt l y us e d, i t i s a t r i vi al ve r baltruth that scientism-an inappropriatelydeferential attitude to science-should beavoided. But it is a substantial questionwhen, and why, deference to the sciencesis inappropriate or exaggerated. This papertries to answer that question by articulating“six signs of scientism”: the honorific useof “science,” etc.; using scientific trappingspur e l y de c o r a t i v e l y ; pr e o c c upa t i o nwith demarcation; preoccupation with“scientific method”; looking to the sciencesfor answers beyond their scope; denyingthe legitimacy or worth of non-scientific inquiry, or of writingpoetry or making art. (shrink)