Niniejszy artykuł ma polemiczny charakter. Polemizuje on z głosami tych filozofów, którzy w semantycznej teorii poznania Kazimierza Ajdukiewicza widzą znaczący i nadto wyłączny wpływ semantycznego dorobku Alfreda Tarskiego. Słuchając głosów tych filozofów można odnieść wrażenie, że przeoczyli oni fakt, iż termin „semantyka” znaczył co innego w wypadku Ajdukiewicza, prezentującego semantyczną teorię poznania, a co innego w wypadku Tarskiego, prezentującego semantyczną teorię prawdy. Z tą różnicą, dotyczącą znaczeń terminu „semantyka”, wiąże się inna, fundamentalna w wypadku obu tych logików różnica, a mianowicie (...) ich odmienne podejście do języka, co zdaje się umykać uwadze tym piszącym o semantycznej teorii poznania, z którymi zamierzam polemizować. Podejście Ajdukiewicza było intensjonalne, natomiast podejście Tarskiego – ekstensjonalne, co mówiąc mam na myśli to, że dla pierwszego z nich podstawową była intensjonalna interpretacja języka, a dla drugiego – interpretacja ekstensjonalna. Filozofowie, z którymi polemizuję, przeoczają jeszcze jeden fakt, a mianowicie trudny do przecenienia wpływ, jaki na powstanie semantycznej teorii poznania miała intencjonalna teoria języka Edmunda Husserla. Niniejszy artykuł stara się przywrócić właściwą miarę Tarskiemu w tytułowej sprawie oraz oddać sprawiedliwość Husserlowi, bez filozofii którego semantycznej teorii poznania, jako metaepistemologicznego projektu, by nie było. A przecież to ów projekt legitymizował jego realizacje i dopiero w nich były wykorzystywane niektóre osiągnięcia semantyki Tarskiego. (shrink)

This paper is a review of Paweł Grabarczyk’s latest book, Directival Theory of Meaning: From Syntax and Pragmatics to Narrow Linguistic Content. I focus mostly on two concepts constitutive for the directival theory of meaning—that of linguistic trial and that of meaning directive. These two concepts, while ingeniously developed by Grabarczyk, are not free of problems and somewhat controversial assumptions. I start with describing the basis of Grabarczyk’s proposal, as well as of the historical background from which it originated. Then, (...) I move on to the analysis of the notion of linguistic trial. After that I focus on the concept of meaning directive, criticising certain assumptions that come with it. The conclusion is that while Grabarczyk’s version of the directival theory of meaning is an interesting proposal, most of its shortcomings stem from the fact that for a theory that is supposed to work well on natural languages, too many examples pertain to artificial languages. Until an analysis of a natural language in the style of the directival theory of meaning is conducted, it is not possible to properly judge the value of this theory. (shrink)

The article presents two concepts of indexicality. The first, more standard and narrow, identifies indexicality with systematic (meaning controlled) context-sensitivity. The second, broader (derived from the work of Jerzy Pelc), conceives indexicality in terms of the potential variability of the general semiotic characteristics expressions (with respect to the context of use). The text introduces the concept of a pragmatic matrix that serves for a schematic representation of contextual variation. I also recapitulate briefly the views of Jerzy Pelc on the meaning (...) (manner of use) and use of expressions, and briefly indicate its relationship approaches with contemporary debates around contextualism and status of non-sentential speech acts. Finally, the relationship between the broader notion of indexicality and the directival theory of meaning is analyzed. (shrink)