Voorbeeldfunctie, quod non? ‘Sporters horen een voorbeeldfunctie te hebben.’ Er is geen zin die vaker het sportgebeuren begeleidt dan deze. Niet alleen is het de vraag of deze stelling enige grond heeft , de kwestie is ook om welk voorbeeld het dan zou moeten gaan en in welke richting deze voorbeeldfunctie ons moet sturen . Deze drie vragen vormen de leidraad van mijn betoog.

In 2009 verbeterde de achttienjarige Zuid-Afrikaanse hardloopster Mokgadi Caster Semenya het wereldrecord op de 800 meter. In een tijdsbestek van minder dan negen maanden verbeterde zij haar persoonlijke record op die afstand met zeven seconden en dat op de 1500 meter met vijfentwintig seconden. Voor de International Association of Athletics Federations was dit een reden om haar niet aan een dopingtest, maar aan een seksetest te onderwerpen.

Hoewel het in de huidige naam ‘Wijsgerig Perspectief’ niet meer tot uitdrukking komt, gaat het nog steeds om een filosofisch tijdschrift met aandacht voor ontwikkelingen in maatschappij en wetenschap. Het dragende idee daarbij is om wijsgerige reflectie op het menselijk leven in al haar uitingen te stimuleren en toegankelijk te maken voor een breder publiek van geïnteresseerden. Vaak zijn die uitingen verbonden met een bepaald veld van activiteiten , dat soms ook wel aangeduid wordt als een sociale of culturele praktijk. (...) Sport is, in al haar verschijningsvormen, ook te zien als een dergelijk praktijk en de redactie wil met dit nummer aandacht vragen voor een aantal sportfilosofische thema’s. (shrink)

Sportfilosofie en haar centrale vragen Sportfilosofie heeft haar academische wortels in de jaren zeventig van de vorige eeuw, met de oprichting van de International Association for the Philosophy of Sport en het Journal of the Philosophy of Sport . In Nederland heeft sportfilosofie een academische plek verworven aan het begin van de jaren negentig aan de Faculteit der Bewegingswetenschappen.

De moderne Olympische Spelen werden in 1896 ingesteld op initiatief van de bevlogen Franse edelman Pierre de Coubertin. In de loop van de 115 jaar die de Spelen nu oud zijn, zijn het karakter en de context ervan aardig gelijk opgegaan met die welke sport in het algemeen doormaakte in het kielzog van de maatschappelijke en politieke ontwikkelingen. Zo stonden de OS in de eerste periode, tot de jaren dertig van de twintigste eeuw, vooral in het teken van het idealistische (...) amateurisme van de hogere klasse. In de tweede periode vervaagde met de opkomst van de grote ideologische systemen en de koude oorlog het universalistische, kosmopolitische ideaal van De Coubertin cum suis. Van Berlijn 1936 tot en met Peking 2008 zijn veel edities van OS met politieke verwikkelingen omgeven geweest. Vanaf Montreal 1976 beginnen ook de kosten van de Spelen een belangrijk element te worden in de discussies. Het proces van bidding leidde bijvoorbeeld tot corruptie onder de leden van het Internationaal Olympisch Comité. Klassengebonden culturele, politieke en economische factoren lijken in achtereenvolgende fasen de beoefening van de topsport te hebben bepaald. De vraag die ik in dit artikel centraal wil stellen is hoe, in hoeverre en met welke recht commerciële overwegingen de organisatie van de OS bepalen? Dit lijkt met het oog op de toekomst de meest relevante vraag. (shrink)